Wpływ muzyki na rozwój noworodka to kwestia, która wzbudza rosnące zainteresowanie zarówno wśród rodziców, jak i specjalistów. Już we wczesnych miesiącach życia muzyka oddziałuje na układ nerwowy, emocje, mowę i motorykę dziecka, kształtując kluczowe procesy rozwojowe[1][5][6]. W niniejszym artykule przedstawiono, jaki rodzaj muzyki najkorzystniej wpływa na rozwój noworodka, opierając się na aktualnych danych naukowych.
Muzyka i rozwój noworodka – mechanizmy oddziaływania
Noworodki wykazują zdolność odbierania dźwięków już podczas życia płodowego – od około 6. miesiąca ciąży bodźce akustyczne zaczynają stymulować ich układ nerwowy, a także błędnik, który odpowiada za napięcie mięśniowe i rozwój ruchowy[2][3][6]. Słuchanie muzyki w tym okresie przygotowuje zmysły dziecka do odbioru dźwięków po narodzinach.
Muzyka klasyczna oraz delikatne melodie mają działanie uspokajające. Oddziałują one na rytm serca i oddech dziecka, co prowadzi do lepszej regulacji stresu, poprawy jakości snu i wspiera funkcjonowanie autonomicznego układu nerwowego[2][3][5].
Z drugiej strony, rytmiczne dźwięki oraz muzyka aktywizująca pobudzają układ ruchowy, sprzyjają aktywności fizycznej, rozwojowi koordynacji i motoryki, a także usprawniają przewodzenie impulsów nerwowych[1][5][6].
Kluczowe elementy muzyki dla noworodka
Istotą oddziaływania muzyki jest stymulacja słuchowa i rytmiczna od najwcześniejszych momentów życia. Dla rozwoju noworodka najważniejsze są takie elementy jak: rytm, melodia, dynamika, a także rodzaj interakcji z dźwiękiem (czyli np. wspólne śpiewanie lub słuchanie muzyki z dzieckiem)[6][7].
Muzyka relaksacyjna – głównie spokojna, o łagodnej melodii i niskiej dynamice – wspiera wyciszenie i ułatwia przechodzenie w stan relaksacji, co obniża poziom stresu u malucha i pozwala mu lepiej odpocząć[2][5].
Muzyka aktywizująca – z bardziej wyrazistym rytmem – pozytywnie wpływa na rozwój motoryki, wywołuje reakcję ruchową oraz motywuje do interakcji z otoczeniem[1][5]. Elementy rytmiczne stymulują rozwój błędnika, który odpowiada za równowagę i koordynację ruchową dziecka[6].
Wpływ muzyki na sferę emocjonalną i rozwój poznawczy
Kontakt z muzyką od najwcześniejszych chwil życia pozwala na kształtowanie reakcji emocjonalnych. Słuchanie kołysanek i spokojnych melodii ułatwia wyciszenie przed snem oraz pomaga dziecku radzić sobie z napięciem i lękiem[5].
Muzyka sprzyja również rozwojowi zdolności poznawczych, takich jak rozpoznawanie i przewidywanie sekwencji dźwięków. Rytm oraz zmiany w strukturze muzycznej mają korzystny wpływ na umiejętność rozróżniania dźwięków, co jest kluczowe dla rozwoju mowy[4][7].
W badaniach wykazano, że niemowlęta stykające się z muzyką wykazują silniejsze reakcje mózgu na zmiany rytmiczne, co świadczy o szybszym rozwoju percepcji dźwiękowej – umiejętności szczególnie ważnej dla nauki języka[4][7].
Muzyka w budowaniu więzi i muzykoterapia noworodków
Wspólne słuchanie i zabawy muzyczne sprzyjają budowaniu więzi między dzieckiem a rodzicem. Śpiewanie lub klaskanie rozwija nie tylko zdolności komunikacyjne, ale także integruje emocjonalnie rodzica z dzieckiem[1][5].
Stosowanie muzyki w celach terapeutycznych ma znaczenie zwłaszcza wśród noworodków przedwcześnie urodzonych lub z niską masą ciała. W muzykoterapii obserwuje się korzystny wpływ na parametry fizjologiczne – poprawę saturacji krwi, obniżenie tętna oraz zmniejszenie poziomu stresu u dzieci przebywających na oddziałach neonatologicznych[3].
Badania wskazują także, że kontakt z muzyką może kompensować niedobory rozwoju u dzieci wymagających szczególnej opieki[3].
Podsumowanie – jaka muzyka najbardziej wspiera rozwój noworodka?
Zgromadzone badania jednoznacznie potwierdzają, że muzyka ma kluczowe znaczenie dla wszechstronnego rozwoju noworodka[1][2][3][5][6][7]. Najlepszy efekt przynoszą zarówno melodie relaksacyjne, które ułatwiają wyciszenie i regulację emocji, jak i utwory o wyraźnym rytmie, aktywizujące ruch i motorykę. Najistotniejsze pozostaje jednak, by muzyka była harmonijna, spokojna, a także by dziecko miało okazję do interakcji – słuchania, śpiewania czy wspólnego przeżywania muzyki z najbliższymi.
Efekt kompleksowego wpływu muzyki obejmuje stabilizację rytmu serca i oddechu, lepszą regulację snu, wsparcie rozwoju mowy i kształtowanie więzi z rodzicami. Już od okresu prenatalnego muzyka stymuluje rozwój układu nerwowego i pozytywnie oddziałuje na emocje, poznanie oraz motorykę dziecka[2][3][4][5][6].
Źródła:
- https://muzykadlasmyka.edu.pl/muzyka-dla-niemowlat-jak-wczesnie-zaczac-edukacje-muzyczna
- https://focusozdrowiu.pl/artykul/muzyka-klasyczna-uspokaja-serce-plodu
- https://emilymed.pl/muzyka-w-okresie-prenatalnym-i-od-pierwszych-dnia-zycia/
- https://pantabletka.pl/jaka-muzyke-puszczac-dziecku/
- https://www.mustela.pl/blogs/news/wplyw-muzyki-na-rozwoj-dziecka
- https://www.akademiakolberga.pl/project/kluczowa-rola-muzyki-we-wczesnym-dziecinstwie/
- https://pomelody.com/blog/jak-muzyka-wplywa-na-mozg-dziecka-fakty-i-mit
DanceDesk.pl to portal stworzony przez grupę pasjonatów, którzy wierzą, że taniec to więcej niż ruch – to sposób na życie. Łączymy światy profesjonalnych tancerzy, trenerów fitness i zwykłych entuzjastów, tworząc przestrzeń pełną inspiracji, wiedzy i autentycznych historii.